Encyklopedie o Krysznie

Literatura religijna, naukowa i akademicka. " Osoba która pragnie zrobić postęp w duchowym zrozumieniu, powinna niezwykle starannie unikać czytania zwykłej literatury. Świat pełen jest zwykłej literatury, która wywołuje niepotrzebne poruszenie umysłu. Literatura taka, jak gazety, dramaty nowele i magazyny, w rzeczywistości nie jest przeznaczona dla robienia postępu w wiedzy duchowej. Prawdę powiedziawszy, została ona opisana jako miejsce dla kruków. Ktokolwiek pragnie zrobić postęp w wiedzy duchowej, musi odrzucić taką literaturę. Co więcej, nie powinny nas obchodzić, wnioski różnych logików czy filozofów. Oczywiście ci, którzy nauczają, muszą czasami spierać się z argumentami przeciwników, jednak tak bardzo, jak jest to możliwe, należy unikać takiego spornego nastawienia." - 07.13.07 Zn.
Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 03 paź 2011, 23:02

Stopniowo będę tu wrzucał hasła z encyklopedii, słowników, itp o Krysznie i tematyce pokrewnej, jakie udało mi się zebrać (oprócz tego, co już sobie leży gdzieś na forum).
To na początek (pisownia oryginalna):

ORGELBRANDA INCYKLOPEDJA POWSZECHNA
Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda i Synów
Warszawa 1901

T. IX, s.10
Kryszna (po sanskrycku ciemnobłęitny), jest w mitologii indyjskiej nazwisko bożka Wisznu w jego ósmej przemianie (Awatar), w której kocha nimfę Rhade i zabija smoka Kaligę. Jego czyny
spełnione na ziemi są treścią licznych utworów poetycznych, a specjalnie wielkiej epopei sanskryckiej Mahabharata, w której K. odgrywa główną rolę, jako król Jadawów, pomagający
Pandawom w walce z Kaurawami. W epizodzie zwanym „Bhagawadgita" objawia się K. Ardżunie jako bóg i wtajemnicza w filozofje bytu. Sprawy miłosne K. są opisane w poemacie Gitagowinda.
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 04 paź 2011, 22:19

Następny zabytkowy tekst, nieco młodszy.

WIELKA ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA POWSZECHNA
Wydawnictwo „Gutenberga” Helge Fergo, Kraków, 1930 (?, przed 1939)

T. VII
Jagannath (Dżaganat sanskr., „pan świata”), przydomek Wisznu – Kriszny; do jego świątyni w Puri koło Kuttack (Orissa, Bengalja) odbywają się pielgrzymki, jako do miejsca cudów i łaski. [s.22]

Jayadewa 1. poeta indyjski , twórca „Gitagowindy”, poematu liryczno – religijnego, opiewającego miłość boga Kriszny do pasterki Radha, żył w XII w.
2. autor dramatu „Prasannaraghawa”, opisującego dzieje Ramy (p. Ramayana), żył w XI w.
[s.60]

T. VIII
Kriszna („czarny”), inkarnacja indyjsk. Boga Wisznu (ob.), ósme dziecko Wazudewy i Dewaki, zabija wroga swego i swych rodziców, króla Kamzę, już jako dziecko dokonywa cudów w walce z demonami i żyje jako pasterz wśród pasterzy i pasterek, z których ukochał Radhę (ob. Jayadewa). W Mahabharacie jest on woźnicą Arjuny, którego uczy Bhagawadgity. K. był może pierwotnie bohaterem Yadawy (szczep indyjski). [s. 170]
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 13 paź 2011, 22:52

Krótkie, ale sympatyczne:

William Bridgewater (red)
„THE COLUMBIA VIKING DESK ENCYCLOPEDIA“
Viking Press, 1968, New York

Krishna (krĭsh’nů) eight avatar of the god Vishnu, very popular in Hinduism; one of the more joyful expressions of deity.
[s. 578]

Kryszna ósmy awatar boga Wisznu, bardzo popularny w Hinduizmie; jedno z bardziej radosnych przejawień bóstwa.

I coś z wczesnego okresu zwalczania "groźnej sekty":

ks. Tadeusz Loska SI , ks. Andrzej Zuberbier
„BÓG, CZŁOWIEK, ŚWIAT. ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA DLA MŁODZIEŻY”
Księgarnia św. Jacka, Katowice 1991

RELIGIE NOWE
[...]
Wśród nowych religii ważne miejsce zajmują tzw. religie młodzieżowe. Członkami ich są zazwyczaj ludzie młodzi, czujący się samotni i opuszczeni przez rodziny, odczuwający kłopoty dojrzewania, nie posiadający oparcia we własnym środowisku. Religie te dają im oparcie w grupie, zapewniają względne zadowolenie seksualne. W sytuacjach krytycznych nie cofają się przed terrorem psychicznym, środkami przymusu i całkowitym ograniczeniem wolności prywatnej. Najbardziej znane wśród nich to:
M i ę d z y n a r o d o w e T o w a r z y s t w o Ś w i a d o m o ś c i K r i s h n y (tzw. Hare Kriszna), powstałe w Indiach, założone przez Bhaktiwedanta Swami Prabhupada, który w 1965 r. przeniósł się do Nowego Yorku. Członkowie tej religii uczestniczą w ekstatycznych nabożeństwach, zajmują się żebractwem, sprzedażą pism i rozpowszechnianiem nauki Krishny. Grupy te są surowo prowadzone, pojedynczy członkowie podlegają bardzo silnym ograniczeniom własnej osobowości. Jest ich 3-4 tys. na całym świecie.
[...]
o. Edward Perczak SVD
[s. 241]
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 26 paź 2011, 22:02

Całkiem nieźle, jak na tego rodzaju źródło:

Ks. Henryk Witczyk (red.)
„ENCYKLOPEDIA CHRZEŚCIJAŃSTWA’
wyd. Jedność, Kielce 2002
(przekład i uzupełnienie z jęz. włoskiego, I wyd. 1997)

NOWE RUCHY RELIGIJNE
[...]
Dalekowschodnia działalność misyjna działalność na Zachodzie. Odniosła ona we Włoszech pewne sukcesy. I tak mamy tu do czynienia z wyznawcami Hare Kriszna, którzy twierdzą, że mają ok. 300 członków całkowicie zaangażowanych, oraz około 5 tys. zwolenników. [...] [s. 506]

WAŻNIEJSZE RUCHY RELIGIJNO - DUCHOWOŚCIOWE
[...]
Pobożni Kriszny Swami Prabhupada (1896-1977) założył w 1966 Międzynarodowe Stowarzyszenie dla Poznania Kriszny, oddziaływujące swoim wpływem na cały świat. Sięga ono korzeniami do religijności bengalskiej: sam Kriszna- Najwyższa Osoba i źródło wszelkich bytów, przyszedł by nauczyć ludzi drogi zdania się na Boga, drogi czystej miłości. Śpiew, oraz recytacja „wielkiej mantry”, czyli świętych imion Kriszny, pomagają w odkryciu prawdziwego miejsca człowieka, którym jest bycie jego sługą. Surowość życia poddanego ostrej dyscyplinie ma tutaj pomóc wiernym w ucieczce od światowych złudzeń. [s. 511]
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 28 paź 2011, 22:39

John Spencer, Anne Spencer
ENCYKLOPEDIA MISTYCZNYCH I ŚWIĘTYCH MIEJSC
Wyd. Amber, Warszawa 2002
{I wydanie – Spencer Presentations ltd., 2002 }

r. 4 Mistyczne i święte miejsca Dalekiego Wschodu

Świątynia Dżagatmandir, Dwarka, Indie

Leżąca w stanie Gudżarat, niezwykle okazała świątynia Dżagatmandir jest wciśnięta między ocean a miasto Dwaraka. Należy do najstarszych i najbardziej czczonych miejsc pielgrzymkowych, ponieważ według tradycji została zbudowana przez Krysznę, który spędził tu resztę życia. Miejsce to jeszcze bardziej zyskało na znaczeniu, gdy mędrzec Shankaracharya założył tu klasztor.
Obecna świątynia jest rezultatem trwającej wiele lat odbudowy i właściwie pochodzi z XVIII wieku.
Pielgrzymi przybywają tu głównie ze względu na świętą bhakti, Mirę Bai (nazywaną też Meerą Bai). Jest ona prawdopodobnie najpopularniejszą i najsłynniejszą spośród indyjskich świętych. Żyła przypuszczalnie między 1500 a 1550 rokiem. Była księżniczką Radżastanu w północno – zachodnich Indiach, córką Ratana Singha z Merty. Według legendy w wieku 13 lat poślubiła Bhojraja, władcę Mewaru. Wierna Krysznie, opuściła dom po śmierci męża, wędrując po Radżastanie, pisząc i deklamując liryczne poezje i pieśni skomponowane na cześć Kryszny. Stworzyła ruch bhakti, zalecający pełne oddanie jako ścieżkę realizacji zamierzeń Boga. Bhakti joga jest powszechnym nurtem religijnym wśród Hindusów i zaleca nawiązywanie kontaktu z Bogiem poprzez skupienie uwagi na jego posągu lub innym symbolu. W przypadku Miry Bai ideałem było życie według zaleceń Kryszny.
Ostatnie lata życia święta spędziła w Dwarace. Odtąd wyznawcy bhakti jogi odbywają tu pielgrzymki na jej cześć.
[s.137]


ks. Andrzej Draguła, ks. Artur Godnarski (red.)
„ KIEDY JEZUS PRZYCHODZI W GLANACH”
wyd. IN PLUS, Gorzów Wielkopolski, 2004

PRZEDMOWA

[..]Takie okazje, jak zlot młodzieży w imponującej liczbie ponad 150 tys. ludzi, nie zdarzają się często. Trzeba zrobić wszystko, aby zanieść światło Ewangelii na Przystanek Woodstock. Ten, kto tego nie rozumie, nie pojmuje przesłania Jana Pawła II o konieczności Nowej Ewangelizacji. To klucz do przyszłości: albo cywilizacja śmierci, albo cywilizacja miłości.
Świetnie rozumieją to natomiast ci, którzy na Przystanku Woodstock przygotowują całą ofertę perfekcyjnie podawanych propozycji: Hare Kriszna, wegetarianizm, reinkarnacja, medytacja, joga, ekologia jako strawa, która ma zaspokoić duchowy głód i wyjaśnić podstawową kwestię: dlaczego ja cierpię?, dlaczego jest tyle cierpienia na świecie?, dlaczego moje życie wydaje się nie mieć sensu? [...]
Naszym młodszym siostrom i braciom potrzebna jest formacja, która doprowadzi do wiary we wspólnocie poprzez słuchanie Słowa Bożego i Eucharystię. Ale przeciwnik też o tym wie i stąd cała gama propozycji różnych "wspólnot" - sekt od Hare Kriszna po Klub Ekologiczny Gaja. [...]
Maleo


Mirosław Pęczak
„MAŁY SŁOWNIK SUBKULTUR MŁODZIEŻOWYCH”
wyd. SEMPER , Warszawa 1992

KRYSZNAICI, bhaktowie, czciciele Kryszny, Hare Kryszna , Towarzystwo Świadomości Kryszny, sekta hinduistyczna otaczająca kultem boga Krysznę. Na Zachodzie k. pojawili się, podobnie jak wiele innych sekt orientalnych, wraz z rozwojem ruchów kontestacyjnych w 2 poł. lat 60- ych. Popularność k. w kręgach hipisów i kontestujących studentów wynikała m. in. z radykalnego pacyfizmu sekty, a także narastającej wówczas fascynacji egzotycznymi kulturami Dalekiego Wschodu. W porównaniu np. z buddystami Zen , k. przyswoili sobie nie tylko tradycję religijną, lecz także orientalny styl życia. K. rygorystycznie przestrzegają diety wegetariańskiej (nie jedzą nawet ryb ), wykluczają jakiekolwiek używki, utrzymują ciało w czystości zgodnie z przepisami higieny właściwymi kulturze hinduskiej, ubierają się w hinduskie stroje. Szacunkiem otaczają ascezę, łącznie z wyrzeczeniem się życia seksualnego. Kult boga Kryszny k. wyrażają w tańcu i śpiewie. Pieśni k. są improwizowaną mantrą (powtarzanym magicznym słowem ) imienia boga ( Hare Kryszna , Hare Rama). Głoszenie imienia boga uważają za powinność podstawowa, dlatego starają się być obecni w miejscach publicznych – na ulicy , skwerach, parkach, gdzie tańczą i śpiewają. Poza znaczeniem kultowym te formy ekspresji są jednocześnie sposobem popularyzacji ruchu religijnego. Do popularyzacji swojej religii i zalecanego stylu życia k. przywiązują ogromną wagę. Dlatego często organizują odczyty na temat doktryny religijnej, pokazy przyrządzania potraw wegetariańskich, oraz dyskusje na aktualne tematy społeczne. Taka otwartość na świat zewnętrzny, przy jednoczesnym zachowywaniu własnej odrębności, nadaje wspólnocie k. charakter misyjny. Tym można tłumaczyć prężną działalność wydawniczą – k. publikują i rozprowadzają wydawane w dużych nakładach egzemplarze świętej księgi hinduistycznej, Bhagawadgity oraz druki swoich przewodników duchowych.
W Polsce k. zaczęli działać w sposób zorganizowany w końcu lat 70 – ych. Jako wspólnota religijna zostali zarejestrowani w 1988 r. Pod nazwą Towarzystwo Świadomości Kryszny Bhakti Yoga. Są nieliczną, ale widoczną i wyróżniającą się grupą. Działają głównie w większych miastach i tam ( w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu ) można ich spotkać na ulicach. Mimo swojej odmienności, nie wzbudzają agresji. Ludzie traktują ich trochę jak egzotyczny element folkloru, na równi z ulicznymi kapelami indiańskiej muzyki latynoamerykańskiej. Do Polski przyjeżdżają też (głównie z USA ), nauczyciele Bhakti Yogi. Również i w Polsce k. rozprowadzają swoje książki, oraz w domach kultury popularyzują różne elementy wiedzy o swojej religii.

Bibliografia:
S. Tokarski „Orient i kontrkultury ” Warszawa 1981
A. Kubiak „ Kształtowanie się obrazu i percepcji kultury Dalekiego Wschodu w Polsce”
[w:] „Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne ”red. T. Doktór Warszawa 1990
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 05 lis 2011, 20:43

ENCYKLOPEDIA KATOLICKA

Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
T. III 1985, red. Romuald Łukaszczyk
T. VI 1993, red. Jan Walkusz

T.III

CZAITANJA, właść. Wiśwambaramiśra ur. 1485 prawdopodobnie w Nadija (Bangladesz), zmarł 1527 (lub 1534) , bramin hinduski, reformator →wisznuizmu. Nie pozostawił po sobie żadnych dzieł; podbudowę filoz.-dogm. Jego doktryny stworzyli teologowie wisznuizmu, głównie Dżiwa Goswami i Baladewa. Jako mistyk i ekstatyk podkreślał Cz. czynnik emocjonalny wisznuizmu na niekorzyść racjonalnego; przeciwstawiając się oficjalnej nauce braminów, akcentował pobożność praktykowaną w życiu codziennym; za jedyną drogę wiodącą do poznania Boga uważał miłość i cześć religijną(→ Bhakti); odrzucając bramiński rytuał i system kastowy, głosił równość wszystkich wiernych wobec Boga; uważał, że jedynie Bóg → Wisznu i jego wcielenie → Kryszna są istotami różnymi od duszy ludzkiej i materialnego świata.
Do zał. przez siebie wspólnoty opartej głównie na kan. pismach→ wedanty wraz z → upaniszadami i → Bhagawadgity, Cz. przyjmował m. in. konwertytów z islamu; w rel. obrzędach wspólnoty dominowały pieśni pochwalne na cześć Wisznu- Kryszny, wykonywane chóralnie, oraz tańce podczas procesji. Zwolennicy Cz. odgrywają w Indiach znaczną rolę w życiu społ., wzywając do zniesienia różnic kastowych, choć zakon męski i żeński pod wezwaniem Cz. nie cieszy się większą popularnością; na Zachodzie poglądy i obrzędy propaguje organizacja Szri Cz. Joga Samadż.

Z. Chakravarti Life of Sri Chaitanya , Ca. 1897; O. Stursberg Caitanya - Caritamrita des Krishnadasa Kaviraja B 1907; Radhakrishnan II 657- 660; W. Ruben Geschichte der indishen Philosophie b 1954 (passim) ; A. S. Geden E R E III 334 - 335 ; S.K. De Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Bengal ,Ca. 1961

Franciszek Michalski

T. VI

HARE KRYSZNA, krysznaizm (sanskr. hara jedno z imion energii wewnętrznej Kryszny), International Society for Krishna Conscioousnes, Międzynarodowe Tow. Świadomości Kryszny, hinduistyczny ruch rel., zainicjowany 1966 w Nowym Jorku przez Bhaktivedantę Swami Prabhupadę (1896-1977)
H.K. nawiązuje do myśli hinduskiego bramina →Czaitanji, a w nauczaniu opiera się na komentarzach założyciela do staroindyjskiego poematu - Bhagawadgity (Bhagavadgita As It Is , N Y 1972; Bhagavadgita taką, jaka jest , Vaduz 1981). Wierzenia ruchu, odrzucając bezosobową teorię  hinduizmu, mówiącą, że po wyzwoleniu (→ moksza) dusza jednostki połączy się z bezosobowym  brahmanem, podkreślają osobisty kontakt wyznawcy (→ bhakti) z → Kryszną, - Najwyższą Osobą Boga, obecną w sercu każdej żywej istoty. Poświęcenie się dożywotniej służbie Krysznie pozwala człowiekowi odwrócić się od iluzji świata materialnego i radości zmysłowych.; towarzyszy temu często porzucenie życia rodzinnego (dla pozostających w małżeństwie dozwolone są stosunki płciowe tylko w celu prokreacji) i odnajdywanie upodobań w radościach duchowych ( jedyna rzeczywistość). Życie wspólnoty H. K. zorganizowane jest wokół świątyni- komuny (najczęściej na farmie lub w opuszczonym i wykupionym przez H.K. kościele). Członkom ruchu zakazuje się spożywania alkoholu i narkotyków, a także mięsa (jedzący je odrodzą się w procesie → reinkarnacji jako zwierzęta); zobowiązani są także do noszenia zwykłego stroju (nie podkreślającego atrakcyjności płci) oraz do działalności na ulicach (grupowe tańce i śpiewy, żebranie, sprzedaż wydawnictw); do rytuału H. K. należy również intonowanie świętych imion Kryszny ( Hare Kryszna... Hare Rama...) ; śpiew tej mantry ( zwanej maha- mantrą), sprzyja kontroli umysłu i zmysłów, oraz zmierza do otrzymania przez wyznawcę tytułu goswamiego (wolnego od wszelkiej zazdrości); ta służba oddania dla Kryszny (zw. bhakti- jogą) , prowadzi do uwolnienia od przynależności do hinduizmu ( ortodoksyjni hinduiści uważają H.K. za sektę), chrześcijaństwa, islamu, (Prabhupada uznawał tożsamość Chrystusa i Kryszny). H.K. zrzesza ok. 10000 wyznawców w Stanach Zjedn. i Kanadzie ; ma także wspólnoty w Londynie i Rzymie; W Polsce istnieje (od 1978) również kilka niewielkich wspólnot H.K. Rodzajem katechizmu H.K. jest zbiór wykładów Prabhupady Prawda i Piękno (Vaduz 1984), wyjaśniających podstawowe zasady ruchu, często w formie dialogu (m.in. z Johnem Lennonem, Georgem Harrisonem, Yoko Ono, E. Jungclaussenem OSB, kard. J. Danielou)
Akcję propagandową H.K. prowadzi zał. 1972 wydawnictwo Bhaktivedanta Book Trust ( Los Angeles, Londyn, Paryż, Bombaj, Vaduz) ; w języku polskim wydano m.in. Nektar Instrukcji (Los Angeles 1977), Poza narodziny i śmierć (Vaduz 1977), Transcendentalne lekarstwo (Vaduz 1982), Nektar oddania. Nauka bhakti -yogi (Vaduz, 1983) - wszystkie pozycje napisane przez Prabhupadę.

A. Woodrow, Les nouvelles sectes , P 1977; M.C. Burrel, The Challenge of the Cults bmw. 1981 ( Wyzwanie kultów, w: Nie wszyscy są jednego ducha W wa 1988, 128-142); M. Okoński, A. Szostkiewicz, Wędrowcy ze Wschodu, Tygodnik Powszechny 46(1992)z. 41.

Alojzy Małysz
[skróty: Ca - Calcutta, B-Berlin, P- Paris]

Antoni Bednarek (red.)
ENCYKLOPEDIA KATOLICKA
Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego ,
Lublin 2002

T. IX s. 1410 – 1411
KRYSZNA (sanskr. czarny – symbol mądrości i wieczności ), ósmy i jeden z najważniejszych → awatarów → Wisznu, czczony niekiedy jako odrębne bóstwo.
K. uważa się zarówno za bóstwo mit., jak i legendarną postać o ziemskim rodowodzie; wg niektórych tekstów (gł. epickich) był bóstwem różnym od Wisznu, noszącym imię Wasudewa i mającym rycerskie rysy, a powiązanie kultu obu bóstw nastąpiło prawdopodobnie ok. I-II w. po Chr. (Mahabharata, Mahabhasja Patandżalego, buddystyczna Ghata Dżataka → dżataki); z rozwojem idei o awatarach Wasudewa K. został uznany za jedno z wcieleń Wisznu , niemal z nim tożsamy (→ Rygweda,→ Bhagawadgita).
Wg legendy K. urodził się pod koniec dwaparajugi ( → juga) jako ostatni (ósmy) syn Wasudewy i Dewaki z rycerskiego rodu Jadawów Mieszkającego w rejonie Mathury: by ocalić K. przed śmiercią z rąk wuja Kansy, władcy Mathury, ojciec zamienił go z córeczką pasterzy, Nandy i Jasiody, u których K. się wychował; po osiągnięciu dojrzałości K. zabił Kansę i został władcą w zał. przez siebie stolicy w Dwarace w Gudżaracie (dziś gł. centrum jego kultu); poślubił porwaną przez siebie królewnę Rukmini, a potem jeszcze ok. 16000 innych kobiet i miał tysiące dzieci; okazał się bohaterem w wielu walkach, m. in. z demonami i bogiem → Indrą oraz udzielał rad swemu krewnemu Ardżunie (jeden z 5 braci Pandawów) przed walką z Kaurawami, stanowiących gł. treści hind. filozofii o istocie Boga, świata i duszy ludzkiej i przedstawiających 2 drogi wyzwolenia z → sansary: → dżnianamargę i → bhaktimargę (Bhagawadgita); zgodnie z legendą, miał zginąć 3102 prz. Chr. , zabity nieumyślnie przez myśliwego.
K. jako legendarny bohater i bóstwo pasterzy nosi imię Gopala, a jego miłosne i erotyczne przeżycia opisują pochodzące z XII w. Bhagawata Purana oraz Gitagowinda – Pieśń Pasterza, gdzie występuje w osobie kochanka uwodzącego w kraju Bradż pasterki ( gopis), wabiąc je do siebie fletem i tańcząc z nimi taniec zwany rasa lila, do dziś popularny wśród jego wyznawców; miłosny związek K. z Radhą, najważniejszą wśród gopis, jest interpretowany przez literaturę hind. jako symbol więzi duszy z Bogiem na drodze oddania i pobożności (→ bhakti) , gdzie K. – boski kochanek wzywa do siebie dusze ludzkie odrywając je od ziemskich spraw; pasterski i erotyczny aspekt kultu K. jest podkreślany szczególnie w Bengalu, w którym powstała bogata literatura miłosno – rel. poświęcona Bóstwu; K. jest dla współcz. wyznawców hinduizmu symbolem boskiej miłości (prema), piękności (rupa ) i fascynującego oddziaływania (lila ); jako przedmiot miłości i czci występuje w postaci psotnego dziecka darzonego rodzicielską miłością lub urzekającego urodą i odwagą młodzieńca.
W ikonografii i rzeźbie hind. K. przedstawiany jest jako młodzieniec o ciemnoniebieskiej
skórze, w złocistożółtej szacie, z diademem i pawimi piórami na głowie; pierś ozdabia mu
klejnot, naszyjnik i leśne kwiaty oraz znak szczególny (śriwatsa); ma 4 ręce, w których trzyma insygnia Wisznu ( konchę, maczugę, dysk i kwiat lotosu), a niekiedy flet; kult K. sprawowany jest w świątyniach oraz domach prywatnych i nieco się różni w poszczególnych regionach lub kastach; najbardziej charakterystyczny jest w społecznościach Gaudija Pustimargija Sampradaja, gdzie K. czci się podczas 8 „widzeń” w ciągu jednego dnia; jest też typowy dla ruchu → Hare Kryszna; w regionie Bradż kult przybiera niekiedy formę inscenizacji w wykonaniu dzieci; do ważniejszych świąt w kulcie K. należą : Krysznasztami – pamiątka narodzin K. i Holi (podczas pełni wiosennej w miesiącu falaguna ) – dzień radości i pojednania – z obrzędem polewania barwioną wodą, nawiązującym do symboliki płodności.

W. Ruben, K. Konkordanz und Kommentar der Motiwe seines Heldenlebens Kpol 1944; G. Archer, The Loves of K. in Indian Painting and Poetry, Lo 1957: Glasenapp RN 181, 191; G. Jobes, Dictionary of Mythology, Folklore and Symbols, NY 1962, II 945 – 946; A. Hittenbeitel The Ritual of Battle. K. in the Mahābhārata Jt. 1976; P. Banerjee, The Life of K. in Indian Art., ND 1978: F. E. Hardy, Viraha Bhakti, OX 1983; J. Stratton Hawley, ERI VIII 384 – 387; A. Piekarska Maulik, Słownik Mitologii Hinduskiej, W –wa 1994, 100 – 104

Ryszard Dziura
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 29 lis 2011, 22:32

Stephan Schuhmacher, Gert Woerner (red.)
Hasła hinduistyczne: Kurt Friedrichs

ENCYKLOPEDIA MĄDROŚCI WSCHODU
Warszawski Dom Wydawniczy, Warszawa 1997
Tłum. Mieczysław Jerzy Kűnstler

Balarama, H. starszy brat Kryszny. W Mahabharacie mówi się, że Wisznu wyrwał sobie jeden włos biały i jeden czarny i z tych włosów powstali Balarama i Kryszna. Balarama miał jasną skórę , a Kryszna ciemną karnację. Dlatego w sztuce przedstawia się go jako niebieskoskórego.
[s.27 ]

Bhagawad-gita, H skr., dosł.: „ Pieśń Pana” ; poemat filozoficzny, który jest dla hinduizmu czymś na kształt ewangelii. Jest to część narodowego eposu Mahabharata powstałego między 5 w. przed Chr. a 2 w. po Chr. (6 księga). W 18 rozdziałach (700 wersów) bohater wojenny  Ardźuna otrzymuje od swego boskiego woźnicy Kryszny dokładne instrukcje dotyczące czekającej go bitwy. Czytelnika zachodniego może zwieść to, że miejscem tego pouczenia jest pole bitwy. Jednakże, niezależnie od karmy Ardźuny, która go zawiodła do bitwy, pole bitewne jest symbolem nieuniknionych walk, które toczą się w człowieku między siłami dobra i zła, między ego i jego wyższą naturą.
Kryszna poucza swego przyjaciela i ucznia Ardźunę w dialogu , który toczy się na
słynnym polu bitewnym  Kurukszetra na temat zjednoczenia się z Najwyższą Rzeczywistością. Pokazuje drogi poznania (dźnana-joga), miłości ( bhakti-joga), bezinteresownych czynów (karma-joga) i medytacji (radźa-joga). To właśnie są klasyczne główne drogi jogi. Dzieło to łączy w szczególny sposób wskazania systemów filozoficznych sankhya, jogi i wedanty.
Bhagawad-gita wpłynęła jak żadne inne dzieło, na życie religijne Indii. Najwybitniejsi filozofowie różnych szkół wedanty uznawali ją za tekst święty i wyjaśniali ją. W Polsce Bhagawad-gitę tłumaczył z sanskrytu Stanisław Michalski (1910r., wznowienia 1921 i 1927). Również w 1910 r. ukazało się tłumaczenie Bronisława Olszewskiego z języka francuskiego. W 1947r. w Madrasie Wanda Dynowska wydała swój przekład z języka angielskiego (wznowienia 1956, 1957 i 1972). W 1981 ukazał się anonimowy przekład z angielskiego w wersji A.C. Bhaktivedanty S. Prabhupady. W 1988 Ossolineum wydało przekład Joanny Sachse oparty na komentarzu Śankary.
[s.33]

Ćaitanja , H. skr., [...] 3. wielki święty i przywódca duchowy (1485 – 1534) urodzony w Nawadwip (Bengal), znany także jako Gauranga, Gaur, Gora, Nimai i Kryszna-Ćaitanja.
Ćaitanja był wybitnym uczonym, który nagle wyrzekł się świata i stał się czcicielem Kryszny. Waisznawowie uważają go za częściową inkarnację Kryszny. Jego ekstatyczna miłość, którą żywił do boga, obejmowała także grzeszników i świętych, niezależnie od ich kasty i wyznawanej wiary. Dla Ćaitanji  bhakti–joga była najprostszą drogą do urzeczywistnienia boga, a dźapa – jednym z najważniejszych środków pomocniczych. [s. 66]

Dźagannatha, H., skr., dosł.: „pan świata”; imię Wisznu. Dźagannatha jest czczony przede wszystkim w Bengalu. W Puri w stanie Orissa znajduje się słynna jego świątynia. Gromadzą się tam wielkie pielgrzymki, szczególnie z okazji święta Rathajatra (Święto Wozów ) i Snanajatra (Święto Kąpieli).
Następująca legenda związana jest z posągiem Dźagannathy w Puri: Kryszna został zabity przez myśliwego, a jego ciało pozostawiono ukryte pod drzewem. Pewien pobożny człowiek znalazł kości i włożył je do skrzynki. Wisznu nakazał królowi Indradjumnie, aby wykonano posąg Dźagannathy i w nim przechowano kości Kryszny. Wiśwakarma, architekt pośród bogów, podjął się tego zadania pod warunkiem, że mu w czasie pracy nikt nie będzie przeszkadzał. Po 15 dniach król okazał się niecierpliwy i odwiedził go To wywołało gniew Wiśwakarmy, który porzucił dzieło, zanim jeszcze zdołał uformować ręce i nogi. Indradjumna modlił się do Brahmy, który mu przyrzekł , że posąg uczyni słynnym. Brahma dał posągowi oczy i duszę i jako najwyższy kapłan poświęcił go.
[s. 99]

Gopala, H. skr.; dosł. : „pasterz krów” imię młodego Kryszny, kiedy żył między pasterzami krów w  Wryndawan. Dla ćwiczącego się duchowo, który przyjmuje czwarty, a mianowicie  bhakta, z pięciu możliwych stosunków (bhawa) do boga, tj. stosunek miłości rodziców do dziecka (watsalja), Gopala jest często „wybranym ideałem”(iszta-dewa).

Gopis, H. skr.; dosł.: „pasterki”; mleczarki z Wryndawanu, towarzyszki zabaw i czcicielki Kryszny, a przede wszystkim Radha. Są one wzorcami i symbolami intensywnej miłości do boga. [s.118]

Gowinda, H. skr.; 1. często stosowany zwrot do Kryszny, przez co daje się wyraz temu, że jest on znawcą ziemi i zmysłów oraz strażnikiem krów. (go: zarówno „krowa” jak i „ziemia”); 2. Imię Wisznu, którego Kryszna jest inkarnacją(awatara). [s.119]

Kryszna, H. skr.; dosł.: „czarny” lub „ciemnoniebieski”; symbol nieskończonej przestrzeni wszechświata. Imię Kryszna pojawia się w Rygwedzie bez związku z późniejszym bóstwem. Najwcześniejszą wzmiankę o Krysznie jako synu Dewaki znajdujemy w Ćandogja-upaniszad, gdzie mówi się o nim jako o uczonym.
Późniejszy bóg Kryszna jest najbardziej czczonym bohaterem mitologii indyjskieji najbardziej znanym ze wszystkich bóstw. Jest on ósmym wcieleniem  Wisznu. Ten bohater i awatara, wokół którego osnuto wiele baśni, legend i opowieści, żył w czasach, gdy Hindusi jeszcze nie opuścili północno zachodnich Indii. W  Mahabharacie jest on wybitną postacią, a jako „boski” daje pouczenia  Ardźunie w Bhagawad-gicie, najsłynniejszej „pieśni” hinduizmu. Ardźuna zwraca się w niej do Kryszny jako do najwyższej, uniwersalnej świadomości, boskiego, istniejącego przed bogami, nienarodzonego, wszechobecnego.
Gdy Krysznę uznano za Boga, utrwaliło się to później w Puranach , a szczególnie w Bhagawata-puranie . Opowiada się w niej całą historię życia Kryszny od najwcześniejszej młodości , ze wszystkimi szczegółami. Wiele opowieści Bhagawata –purany upowszechniło się później, kiedy ukazał się przekład z sanskrytu na hindi pod tytułem Prem Sagar („Ocean Miłości”).
Na temat narodzin Kryszny pisze się w Mahabharacie oraz w Wisznu-puranie, że Wisznu wyrwał sobie dwa włosy, jeden biały i jeden czarny. Te dwa włosy rzucił na łono Rohini i Dewaki . Z białego włosa powstał Balarama a z czarnego - Kryszna. Od swej młodości, spędzonej wśród pasterzy we Wryndawan aż do bitwy na polu Kurukszetra, na
którym Kryszna kierujący wozem Ardźuny ogłosił nauki Bhagawad-gity, pokonał niezliczone demony i wrogów i stoczył liczne bitwy. Na ten temat istnieje w Indiach bogata literatura.
[s. 182 – 183]

Radha , H. skr.; także Radhika ; towarzyszka zabaw Kryszny, najbardziej znana  Gopi z Wryndawany. Motyw delikatnej gry miłosnej (rasalila) między Radhą i Kryszną przenika hinduizm we wszystkich odcieniach od poziomu fizycznego, aż do transcendencji boskiego; jest to wieczna gra między duszą indywidualną a bogiem, jaką znajdujemy w mistyce prawie wszystkich religii. W hinduizmie gra między Radhą a Kryszną jest centralnym tematem Waisznawy, w której droga do miłości (bhakti-joga) podnosi uczucia ludzkiej miłości i oddania (której symbolem jest Radha) do miłości i bogu w postaci Kryszny. Do jakich wyżyn duchowych może to doprowadzić, dowodzi życie Ćaitanji, wielkiego bengalskiego świętego z 16 w., którego zwolennicy jeszcze dziś czczą jako wcielenie Kryszny.

Radhakanta, H. skr.; dosł.: „umiłowany Radhy”; przydomek Kryszny. Istnieje w Indiach wiele świątyń Radhakanty. Znajdują się w nich zawsze wyobrażenia Radhy i Kryszny. [s. 269 ]

Wryndawan, H., także Bryndaban, Bryndawan, Wradźa lub Bradźa . skr.; święty las jeszcze dziś istniejący nad rzeką Jamuną w pobliżu Mathury , miejsca urodzenia Kryszny. We Wryndawanie spędził Kryszna swą młodość, tam bawił się z Gopi, pasterką, a przede wszystkim z Radhą. Zabawa Radhy i Kryszny ma w hinduizmie głębokie znaczenie symboliczne jako boska gra duszy ze swym panem, porównywalna z Gottesminne (miłością Boga) niemieckich mistyków. Dla waisznawów Wryndawan jest zupełnie szczególnym miejscem, ponieważ pod wielu względami identyfikują go z miejscem boskiej gry w swym sercu. [s. 376]
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 18 sty 2012, 22:38

Tym razem cos z twórczosci Świadków Jehowy:

"Człowiek poszukuje Boga"
Wydawnictwo Towarzystwa Strażnica, 1994

r.5 HINDUIZM — poszukiwanie wyzwolenia

„Religia nakazuje hinduistom zacząć dzień od kąpieli w pobliskiej rzece lub — jeśli w sąsiedztwie nie ma rzeki czy strumienia — od kąpieli w domu. Ludzie wierzą w uświęcającą moc takich ablucji. Potem, ciągle na czczo, idą do miejscowej świątyni, by tamtejszemu bogu złożyć w ofierze kwiaty i jedzenie. Ten i ów obmywa bożka i dekoruje go czerwonym i żółtym proszkiem”.
„Prawie w każdym domu jest kącik lub nawet cały pokój przeznaczony do oddawania czci ulubionemu bóstwu rodziny. W niektórych okolicach cieszy się popularnością bóg-słoń Ganesia. Prosi się go głównie o powodzenie, bo słynie z usuwania przeszkód. Gdzie indziej zaś na pierwszy plan wysuwa się Kryszna, Rama, Śiwa, Durga albo jeszcze inne bóstwo”
(Tara C., Katmandu, Nepal)
[…]
Do obszernego księgozbioru hinduskiego należą również poematy epickie Ramajana i Mahabharata. Pierwszy opisuje życie „Pana Ramy”, czyli „najchwalebniejszej postaci w literaturze religijnej”, jak twierdzi A.Parthasarathy. Ramajana pochodzi mniej więcej z IV wieku p.n.e. i cieszy się wśród hinduistów ogromną popularnością. Relacjonuje przygody bohaterskiego Ramy (Ramaczandry), uważanego za wzór syna, brata i męża. Uchodzi on za siódme wcielenie (siódmy awatar) Wisznu, a jego imię często jest wymieniane w pozdrowieniach.
[13] Jak ocenia Bhaktivedanta Swami Prabhupāda, założyciel Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny, „Bhagavad-gītā [część Mahabharaty] jest najwyższą nauką o moralności. (...) Nauki Bhagavad-gīty składają się na najwyższy proces religii i moralności. (...) Ostatnia instrukcja Gīty jest ostatnim słowem na niwie wszelkiej moralności i religii — podporządkuj się Kŗşŋie [Krysznie]” (BG).
[14] Bhagawadgita (Pieśń Błogosławionego), nazywana niejednokrotnie „klejnotem wiedzy wedyjskiej”, przedstawiona jest w formie dialogu toczonego na polu bitewnym między „Panem Śri Kŗşŋą [Kryszną]” a „Jego zaufanym przyjacielem i wielbicielem, Arjuną [Ardżuną]”, którego wprowadza w „naukę o samorealizacji”. Ale Bhagawadgita jest tylko jedną z wielu świętych ksiąg hinduizmu. Niektóre z nich (Wedy, brahmany i upaniszady) określa się mianem „śruti” (słyszane) i uznaje za bezpośrednio objawione. Inne, na przykład eposy i purany — za „smryti” (zapamiętane), a więc ułożone przez ludzi, choć oparte na objawieniu.
[…]
Hinduistyczny panteon
[…]
• Kryszna — figlarne ósme wcielenie Wisznu i bóstwo Bhagawadgity, ulubieniec pasterek (gopi)
[…]

Hinduizm a dusza
[39] Bhagawadgita odpowiada w ten sposób: „Tak jak wcielona dusza bezustannie wędruje w tym ciele, od wieku chłopięcego, poprzez młodość aż do starości, podobnie przechodzi ona w inne ciało po śmierci” (rozdział 2, tekst 13).
[40] W hinduistycznym komentarzu do tego tekstu podano: „Ponieważ każda żywa istota jest indywidualną duszą, każda zmienia swoje ciało w każdej chwili, manifestując się czasami jako dziecko, czasami jako młodzieniec, a czasami jako starzec. Dusza jednak pozostaje zawsze taką samą i nie podlega żadnym zmianom. Ta indywidualna dusza ostatecznie zmienia swoje ciało w chwili śmierci, przechodząc wówczas do ciała następnego. Jako że otrzymanie następnego ciała z chwilą następnych narodzin (czy to materialnych czy duchowych) jest rzeczą pewną, nie było powodu do rozpaczy z racji śmierci”.
[41] Zwróćmy uwagę na słowa komentarza, iż „każda żywa istota jest indywidualną duszą”. Zgadzają się one z wypowiedzią biblijną, zanotowaną w Księdze 1 Mojżeszowej 2:7: „Stworzył tedy Pan Bóg człowieka z prochu ziemi, i natchnął w oblicze jego dech żywota. I stał się człowiek duszą żywiącą [żyjącą]” (Bg). W tym miejscu musimy ustalić: Czy człowiek wraz ze wszystkimi funkcjami organizmu i zdolnościami jest duszą żyjącą, czy też ma duszę, niezależną od ciała? Czy jest duszą, czy posiada duszę? Kolejny cytat rzuci nieco światła na pogląd hinduistów:
[42] Bhagawadgita w rozdziale 2, tekście 17, zapewnia: „Wiedz, że to co przenika całe ciało, nie podlega zniszczeniu. Nikt nie jest w stanie zniszczyć wiecznej duszy”. Fragment ten opatrzono następującym wyjaśnieniem: „Każde ciało jest wcieleniem indywidualnej duszy, a symptomy obecności duszy odbierane są jako indywidualna świadomość”. A zatem — według hinduistów — człowiek ma duszę, natomiast Biblia mówi, że on sam jest duszą. Mamy więc do czynienia z zasadniczą różnicą zapatrywań. Wywarła ona ogromny wpływ na nauki, które rozwinęły się z takich poglądów (Kapłańska [3 Mojżeszowa] 24:17-18, Wujek).
[43] Wiara w duszę nieśmiertelną pochodzi z mętnego źródła starobabilońskich wyobrażeń religijnych. Logicznym jej następstwem była koncepcja życia po śmierci, powtarzająca się w wielu religiach w postaci chociażby nauki o reinkarnacji, niebie, piekle, czyśćcu czy limbusie. Dla hinduisty niebo i piekło są miejscami, w których przebywa dusza, oczekująca następnego wcielenia. Szczególnie interesujące jest hinduistyczne pojęcie piekła.

Hinduistyczna nauka o piekle
[44] Jeden z tekstów Bhagawadgity brzmi: „A wszak mówiono nam zawsze, o Kriszno, iż ci co za tracą swą Dharmę rodową, w piekle znaleźć się muszą” (rozdział 1, tekst 44, przekład Wandy Dynowskiej). W pewnym komentarzu podano: „Ci, którzy ciężko grzeszą w ziemskim życiu, muszą doświadczyć różnorakiej kary na planetach piekielnych”. Zachodzi jednak pewna różnica: „kara ta (...) nie jest wieczna” — w odróżnieniu od nie kończących się mąk w piekle, o którym uczy chrześcijaństwo.
[…]
całość tutaj: http://www.rumburak.friko.pl/BIBLIA/rel ... oga/05.php
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 04 kwie 2016, 22:49

To wyszło u nas już dość dawno - w 1989 r., a oryginał był jszcze starszy (przedstawia stan z 1974 r.)

R.D. Clements
„BÓG I GURU”
wyd. Towarzystwo Krzewienia Etyki Chrześcijanskiej, Kraków 1989
Tłum. Henryk Kubiak

WSTĘP
Na lotnisku O'Hare w Chicago pląsające postacie skandują imiona hinduskich bogów; z tablic ogłoszeniowych dobrotliwie uśmiechają się do pędzących do pracy urzędników Łagodnie wyglądający guru; Wschód przyszedł na Zachód. […]

[s.4]

R. 3
RUCH HARE KRISHNA (ISKCON)

Hare Krishna [1] jest dość ortodoksyjnym ruchem wywodzacym się z tradycji wedantyzmu hinduistycznego, zorganizowanym wokół Mistrza Duchowego, Jego Wysokości A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada, posługującym się b a k h t i y o g ą. Pełna nazwa ruchu brzmi: Międzynarodowe Stowarzyszenie Świadomości Krishny.

HISTORIA. Według tradycji hinduskiej, Krishna pojawił się w Indiach około 3000 lat przed Chrystusem i przekazał swoją naukę uczniowi Arjunie. Jest ona dosyć szczegółowo przedstawiona w Bhagavad Gita. Ostatnie wcielenie Krishny dokonało się w 1486, kiedy to pojawił się lord Caitanya. Zapoczątkował on nieprzerwany łańcuch sukcesji, który na początku naszego stulecia doszedł do Jego Boskiej Miłości Sri Srimad Bhaktisidhanta Sarasvati Gosvami Maharaja. On to właśnie w roku 1933 dokonał inicjacji Prabhupada, guru tego ruchu, i nadał mu konkretne zlecenie rozpowszechniania świadomości Krishny na Zachodzie. W tym właśnie celu przybył Brabhupada do Stanów Zjednoczonych w roku 1965, po tym jak osiągnął stopień wtajemniczenia określany w hinduiźmie jako sannyasa (wyrzeczenie się)Ruch dotarł do Londynu w 1968 r. Prabhupada jest obecnie już w bardzo podeszłym wieku. Zajmuje się tłumaczeniem ksiąg hinduskich oraz pisaniem listów do swoich uczniów. W Anglii ruch posiada trzy świątynie, a w Stanach Zjednoczonych około trzydziestu pięciu. George Harison, członek zespołu „The Beatles” przekazał ruchowi dużą sumę pieniędzy.

CHARAKTERYSTYKA RUCHU: MANTRA. Dużą wagę przywiązuje się do powtarzania m a n t r y w celu osiągnięcia stanu „oświecenia” (świadomości Krishny). Lord Caitanya objawił, że w epoce kaliyuga najlepszą droga do osiągnięcia pełnej samorealizacji duchowej jest jest powstanie świętego imienia „boga”: „Hare Krishna, Hare Krishna, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare”. (Krishna i Rama to dwa imiona „boga”). Stan ekstazy i transu, obserwowany wśród wyznawców DLM, jest również powszechnym zjawiskiem wśród śpiewających m a n t r ę.

KULTURA.
Grupa ta znacznie ściślej przestrzega tradycyjnych, ascetycznych wzorów kultury hinduskiej, niż DLM. Wyznawcy żyją w świątynnych komunach, ubrani są w specjalne ubiory hinduskie, oraz obowiązują ich ścisłe reguły odżywiania (zabronione są jajka, mięso, ryby, używki i środki pobudzające).Również życie seksualne podlega ścisłym rygorom (stosunki dozwolone w są tylko między parami małżeńskimi, jeden raz w miesiącu). Wyznawcy-mężczyźni mają wygoloną głowę z kępką włosów na środku(tzw. s i k h a), oraz noszą sznur, 180 paciorków (zazwyczaj w torebce zawieszonej na ramieniu). Paciorki te, to różaniec. Mantra Krishna jest odśpiewywana szesnaście razy na każdy paciorek różańca dziennie. Ubranie ma zwykle kolor szafranu, a twarze i ciała uczniów są pomalowane w różne wzory. Wszystkie te zewnętrzne cachy mają wyrażać hołd i oddanie dla Krishny.

REKLAMA.
Grupa reklamuje swoją doktrynę głównie za pomocą s a n k i r t a n y, to jest poprzez odśpiewywanie na ulicach miast , oraz przez sprzedaż swojego czasopisma „Back to Godhead” (Powróćcie do Bóstwa).

LITERATURA WEDYCZNA. Grupa Hare Krishna jest o wiele bardziej ortodoksyjna niż DLM w swoim stosunku do tekstó wedycznych i w zachęcaniu do intelektualnego studiowania ksiąg hinduskich. Po około siedmioletnim okresie studiowania i nauczania w ISKCON, uczeń może osiągnąć tytuł swami, ale dopiero po pomyślnym zdaniu trudnego egzaminu ze znajomości i nauk wedycznych. Grupa uznaje Biblię i Koran za autentyczne i natchnione księgi, lecz twierdzi, że uległy one licznym zniekształceniom na skutek kolejnych tłumaczeń i mylnych interpretacji.

POŻYWIENIE. Wszelkie pożywienie jest ofiarowywane Krishnie i przez to staje się pokarmem duchowym (p r a s a d a m). Spożywanie jest aktem oddania, oraz pomocą w uzyskaniu „boskiej świadomości”.

INNE RELIGIE.
Przedstawiciele Hare Krishna twierdzą (tak jak DLM i TM), że nie jest ich zamiarem zmiana cudzej religii, lecz jedynie pomoc, by człowiek stał się „lepszym chrześcijaninem”, lub „lepszym muzułmaninem”, gdyż świadomość Kirshny jest podstawową prawdą doświadczaną w każdej religii. „Pierwszą zasadą każdej religii jest to, że ja nie jestem tym ciałem”. W odróżnieniu od Misji Boskiej Światłości i Medytacji Transcendentalnej, w filozofii Prabhupady wydaje się być wyraźnie zachowana dychotomia ducha i materii. Nie próbuje on w żaden sposób identyfikować Krishny z niezniszczalną energią, będącą przedmiotem zainteresowania współczesnej fizyki.

CHARAKTERYSTYCZNE CYTATY. „Transcendentalna wibracja, jaka powstaje w wyniku śpiewania Hare Krishna, jest subtelną metodą obudzenia naszej świadomości. Jako żyjące istoty duchowe posiadamy zasadniczo pierwotną świadomość Krishny, lecz z powodu związania się z materią od niepamiętnych czasów, nasza świadomość uległa skażeniu w materialnej atmosferze, w której przebywa. Ta materialna atmosfera, nazywa się maya lub iluzja... Świadomość Kirshny nie jest czymś obcym, w sposób sztuczny zaszczepionym w umyśle. Świadomość ta jest naturalną i pierwotną energią istoty żyjącej. Gdy słyszymy wibrację transcendentalną, to ta świadomość ożywa. Dla obecnego wieku zaliczana jest najprostsza metoda medytacji... Śpiewanie mantry Hare Krishna wytwarza wibrację dźwiękową przenikającą przez wszystkie niższe warstwy świadomości, mianowicie zmysłową, mentalną i intelektualną. Nie jest wobec tego potrzebne rozumienie języka mantry, nie są również potrzebne żadne spekulacje umysłowe, ani też zmiana intelektualnej postawy (…) To jest automatyczne (...)Na początku możemy nie doświadczać wszystkich ekstaz transcendentalnych. Jest ich osiem: 1) Oniemienie (przerwanie śpiewu) 2) intensywne pocenie się 3) zjeżenie włosów na całym ciele 4) zaburzenia głosu 5) drżenie 6) blednięcie 7) płacz w ekstazie 8 ) trans. I nie ma wątpliwości, że już po niedługiej chwili śpiewania mantry, śpiewający zostaje przemieniony w inną świadomość, czego objawem jest odczuwanie potrzeby tańczenia z równoczesnym śpiewaniem mantry.” [2]
„Są dwa rodzaje działania: dobre i złe. Jeśli postępujesz dobrze i spełniasz pobożne uczynki, to w zamian za to powodzi ci się dobrze, a gdy działasz w sposób grzeszny, to musisz cierpieć”
Pytanie: Jakie jest przeznaczenie człowieka, który nie wierzy w pisma?
Odpowiedź: Jego przeznaczeniem jest piekło.
P. Jak może to zmienić?
O. Przez przyjście tutaj i śpiewanie Hare Krishna. [3]
„W naszych czasach nie ma żadnej innej religii, jak tylko uwielbianie Boga przez wymawianie Jego świętego imienia, taki jest nakaz wszystkich pism objawionych. . A więc na polecenie mojego Mistrza Duchowego śpiewam święte imię Krishna i kocham je. Kiedy je wymawiam, to zupełnie zapominam o sobie. Czasem śmieję się, czasem płaczę, a czasem tańczę jak szalony. Pomyślałem sobie nawet, że może rzeczywiście zwariowałem na skutek tego nieustannego śpiewania świętego imienia. (…) Mój Mistrz Duchowy poinformował mnie jednak, że jest to realny efekt śpiewania świętego imienia, ujawniający rzadko przejawiane emocje transcendentalne. Emocje te są oznaką miłosci Bozej, która jest najwyższym celem życia” [4]

[1] Ze względu na wielką cześć okazywaną przez tę grupę dla tekstów hinduizmu, słowo Krishna jest zazwyczaj pisane w bardziej technicznie wiernej postaci - bez samogłosek – KRSNA.
[2] Wzięte z „O mantrze Hare Krishna” Prabhupady.
[3] Z „Back to Godhead” Nr 35
[4] Słowa Lorda Caitanya, przytoczone w „O Mantrze Hare Krishna”
Nie jedz na czczo (grafitti)

Bolito
Posty: 839
Rejestracja: 17 lut 2008, 21:06
Lokalizacja: Kraków

Re: Encyklopedie o Krysznie

Post autor: Bolito » 25 sie 2016, 22:14

Dziś, z okazji urodzin Pana Kriszny, proponuję rzecz absolutnie prastarą (1820 r.), prawdopodobnie najstarszy tekst poświęcony Krisznie po polsku. Pisownia i interpunkcja oryginalne.

Joachim Lelewel
Dzieje starożytne Indji: ze szczególnem zastanowieniem się nad wpływem jaki mieć mogła na strony zachodnie : Indja Zaganecka, Sinia i Serika, ile je starożytni znali, geografja indijska z ksiąg swiętych, pierwotna na wschodzie ziemi znajomosć .

Drukarnia N. Glücksberga, Warszawa 1820

[...] Głos z nieba oznajmił Kamsie (czyli Kansa, Kanjen, Kangasen) w Maturze panującemu, że zginie z ręki ósmego syna swej siostry Dewagi (czyli Dewacy, Dewedrji), a zatym uwięził ją z jej mężem Wasudeweme i mordował dzieci. Siódmy syn Balaramen (wcielenie Adiseszena) był cudownie przeniesiony do żywota Rogani. Po czym, promienie Wisznu przeniknęły Wasudewę, który je udzielił Dewagi, która wydała na świat Krisznę. Wasudewa oddał synowi cześć i usłyszawszy od tego niemowlęcia, że było bóstwem, gdy mu cudownie więzy opadły, uniósł Krisznę. W drodze osłaniał go od słońca i słoty wąż Kaliga. W wiosce Gokulam, w stajence pasterza Nanda (czyli Mandagoben, Ananda, to jest błogiego), któremu żona Essodej właśnie córkę Fatalność powiła; złożył Krisznę, a Fatalność do więźienia swego wziął. Kamsa chciał Fatalność zamordować, ale ta z szyderczym śmiechem uleciała: Kamsa tedy kazał pozabijać wszystkie nowo urodzone dzieci. Tym czasem niemowlę Kriszna, olbrzymi Kamsy towarzysze prześladowali. Budegi przemieniony w mamkę chciał go otruć, lecz Kriszna, zamiast trucizny wyssał z niego życie; inny w postaci wozu usiłował stratować, lecz nogą potrącony , skruszył się; inny w kształcie wiatru, chciał porwać, lecz Kriszna tak stał się ciężkim, że się olbrzym zerwał. Po ludzku jednak postępując Kriszna, płatał figlie sąsiednim pastuchom, porywał im masło mleko, wszędzie go pełno było i swawolnie uwodził dziewki. By go powściągnąć Essodej przywiązał do młyna, lecz Kriszna pociągnął młyn za sobą i wcisnąwszy między dwa drzewa, które ugiąwszy wyrwał. Miał sobie poruczoną straż trzody. Połknięty od olbrzyma Pagasoren w postaci cielęcia będącego, wyszedł jego brzuchem; połknięty od innego Agasora wpostaci smoka zabił go. Gdy raz gromadził rozpierzchłe bydło, Brahma porwał mu jego pasterzy i trzodę, ale Kriszna sam się przeistoczył w tych pasterzy i trzodę, póki się Brahma nie ukorzył i nie przeprosił, że łatwiej policzyć gwiazdy i ziarka piasku na świecie niżeli zgłębić dzieła jego. Słowo Kriszny wskrzesiło pasterzy, którzy poumierali napiwszy się zatrutej wody z rzeki Kolinadi. W rzece tej leżał wąż Kolingen, który skoro do niej Kriszna wstąpił, uwił go swemi kłąbami i świat się zatrwożył. Aż oto Kriszna przygiął głowę wężową wstąpił na nią i póty na niej tańcował póki go wąż o przebaczenie nie prosił: kazał mu przeto usunąć się na wyspę Ratnagaram. Gdy się w pasterzów puszczy ogień zajmował, zawsze go Kriszna połykał, w gorącu jego obecność przynosiła ochłodę. Mając lat siedm zakazał Nandzie czynić Dewendrze (niebu) ofiary. Dewendr usiłował deszczem zalać pasterzy: ale Kriszna na swym palcu postawił górę Gawertonam i nią od deszczu zasłonił. Dewendr przebłagał. Zawsze figle wyrządzający, Kriszna wielu młodym osobom kąpiącym się zabrawszy suknie uciekał; goniony ; kazał się prosić z rękami na głowę założonymi. Ale na widok jego niewiasty i dziewice rozpaliły się pożądliwą miłością : Kriszna zadość im uczynił, tak że każda mniemała, że jedynie sama od niego miłowaną była. Między pastuchami było wiele Gopa (dojących) i pięknych Gopi (mleczarek) które go bawiły od dzieciństwa , z tych obrał sobie dziewięć. Nad rzeką Emunej, zagrał na piszczałce, a wszystkie pasterki i dziewczęta zakochane w nim zbiegły się; Kriszna przekładał im wykroczenie, którego się dopuszczają, ale one odparły na to, że wreszcie mężowie przed bogiem pierwszego prawa mieć nie mogą. Było ich 16,108 a żadnej ani nachwilę dla drugiej nieopuścił. Dnia jednego Nanda (błogi) był połknięty przez smoka. Kriszna trącił potwór nogą, a ten w moment przeistoczył się w człowieka, dopełniając przepowiedzeń że go dotknięcie Kriszny z tej postaci uwolni. Ale kto policzy dzieła Kriszny! Znamienitsza jest wyprawa na Kamsę. Nasyłał on mnóstwo olbrzymów bezskutecznie, zatym zaprosił Nandę i Krisznę i Balaramę na wielką ofiarę: olbrzym Akruren wiózł go, a kąpiąc się w rzece Emunej ujrzał blask boski i oddał czołobitność. Już w Maturze, spotkał Kriszna człowieka z bielizną Kamsy; żądał pożyczki; na grubą odpowiedź rozpłatał mu głowę. Na odgłos tego tłumy osób zbiegło się z darami: każdy co mógł; między temi, Sodamen kwiaty, ale to z taką chęcią, ze bóg przyrzekał mu uczynić, czego zażąda: Sodamen żądał jego czci i litowania się nad nieszczęśliwemi. Gdy z jego domu Kriszna wychodził, spotkała go garbata i skrzywiona niewiasta która woniejącą oliwę przed nim wylała; w ten moment stała się piękną. Wchodząc do Kamsy Kriszna, łuk jego skruszył i warty pozabijał. W niespokojnościach tyran, stracił sen i spokojność serca, ogłuchł na wrzawę, już nie widział się ni w zwierciadle ni w wodzie, księżyc wydawał mu się rosszczepany, własny cień podziurawiony mnóstwem światła, marzył że ściskał trupa, że się błąkał. W rozpaczy wypuścił dzikiego słonia. Kriszna połamał mu zęby i niemi zabił. Rzucili się zatym, sam Kamsa z braćmi na Krysznę, ale pozabijani, a na tronie Matury osadzony Souracen ojciec Kamsy, od syna dotąd więziony ---
Do porządku wszystko przywiodłwszy, Kryszna oddał się nauce. Sandibani nauczył go Wedy i w sześćdziesięciu czterech dniach sześćdziesięciu czterech umiejętności: za co Kriszna przyrzekł wynaleźć mu syna. Bóg morza który go porwał wskazał na olbrzyma Panczacenjena, w którym znalezioną małżą, Kriszna zawołał boga śmierci, a ten syna powrócił. Wróciwszy z nauk Kriszna do Matury posłał Utawena pocieszyć stroskanych rodziców i kochanki. W tym czasie dowiedział się o zgonie Pandu, zatym wysłał Akrurena do Pandosów obiecując ich przywrócić, za czym Akruren udał się do Hastinapur. A w tymże czasie Aftaprably i Anuftry żony Kamsy nakłoniły ojca swego Sorasandena (czyli Jeraszind) do zemsty i oblężenie Matury, aby wyniszczyć ród Jadawów. Kriszna zaś postanowił wytępić olbrzymów dlatego samego Sorasadena przy życiu zachowywał. Raz 207460000. inny raz 153340000. i siedmnaście razy potym takie wojska olbrzymów zniszczone zostały. Jeszcze raz Sorasanden przywiódł 162360000. i króla mlechów (czyli Mileczerów) Katayawen. Kriszna przeniósł mieszkańców Matury do Dwarki (czyli Dowaragi) miasta na morzu zachodnim na górze Kusam postawionego, po czym zwyciężał mlechów i olbrzymów. Po czym poślubił Rukomony córkę Bichtmacuen króla Wedarpy i wielkiego miasta Kundenam, pokonawszy tych, co się o jej rękę starali. Nastąpiła też wojna z Koros o której wzmiankowało się wyżej (§ 71). Anuredh syn Kriszny uwiódł córkę olbrzymowi o tysiącu rękach Banatszerenowi synowi Bali, za co zwojowan, jeńcem do Mahabalipur zawiedziony. Kriszna z Dwarki ruszył, a Siba (Sziwen) bronił bram miasta. Lecz Kriszna przemógł i Banatszerenowi poobcinał ręce tak że mu tylko dwie zostawił. Przedsięwziął naostatek Kriszna zmniejszyć własnego rodu Jodawów liczbę. Właśnie też znieważyli młodzi z Jadawów, patriarchów, przebierając Tujbena za ciężarną niewiastę dla wyprobowania ich: a oni zapowiedzieli, że z tego Tujbena wyjdzie szyna żelazna, która wygubi Jadawów. Szynę tę pokruszono i w morze rzucono: mały tylko kawałek znalazł się w brzuchu ryby, z prochów zaś tego żelaza powstała moc trzciny. Tak zbliżał się koniec Jadawów straszne na niebie i ziemi ukazywały się znaki: w dzień sowy, a w nocy kruki śpiewali, słońce pokrywało się rożną barwą. Utawen ulubiony od Kriszny prosił go o radę. Na to Kriszna zapowiada, że już kalijug się zbliża, a ty usuń się na pustynię Badary. Zawsze myśl o mnie, opuść rozkosze światowe, a prostuj umysł rozwagą. Niech twa dusza sama siebie kieruje. Wierzaj że cały świat jest we mnie, i on jest mną. Wolny od ułud pozoru, uczęszczaj mądrych. Ja w tobie, a ty we mnie. O tym myśl. Objaśniwszy to przykładami udziela nauki mystycznej: Dusza czyli życie przyjmuje czynność pięcią zmysłów, a ja obecny czynności duszy. Wyrzecz się własności ziemskich, bo to do zbawienia potrzebne; przez to tylko uwolnisz się od namiętności. Usiadłszy na ziemi, ręce oprzyj na udach, skieruj oczy ku nosowi, wola w Istocie najwyższej pogrążona; władze duszy skupione, i ruch do serca zebrany; tak o mnie masz dumać. Jestem prawdą i mądrością. Utawen udał się na pustynią Badary. Kriszna obrócił się ku Jadawów a już ich nie było. Upiwszy się, poswarzyli się i ową trzciną pozabijali. W tymże czasie Balarama powrócił do ciała Adiseszen, Kriszna tedy w krzaku założył nogi jedna na drugą; aż go śmiertelnym razem, omyłką strzelec pewien w pierś ugodził strzałą, w której było kawałek żelaza z owej szyny, która z Tujbena wyszła. Takie są główniejsze Kriszny dzieła wiadome z Bagawadam, Mahabarath, Jadiszthirawigam, lub z powieści. Chrześcijanie śledzący w tym podobieństw ze swoim boskim nauczycielem, widzą w nim razem: to twór astronomiczny, greckiego Apollona, to jeszcze widzić mogą skandinawskie z Eddy bóstwa, Romulusa, i tym podobne powieści.

[ s. 87 – 91]
Nie jedz na czczo (grafitti)

ODPOWIEDZ